Yin en Yang: Onderwijs in China en Nederland

De meesten onder ons kennen het symbool van Yin en Yang. Op de vraag wat Yin en Yang inhoudt wordt vaak een antwoord gegeven dat zich richt op één van de vier kenmerken van Yin en Yang: de tegenstelling tussen Yin en Yang. Een eenvoudig antwoord is bijvoorbeeld Yin is vrouwelijk en Yang is mannelijk, Yin is de nacht en Yang is de dag, Yin is negatief en Yang is positief maar ook Yin is het Oosten (China) en Yang is het Westen (Nederland).

De ogenschijnlijke eenvoud die hier wordt getoond gaat voorbij aan de diepere betekenis van Yin en Yang dat zelden duidelijk wordt benoemd, namelijk de context! Om dit te verduidelijken wil ik ingaan op een aspect van onderwijzen in China en Nederland.

In Nederland dient een goede leraar zijn studenten altijd te motiveren met positieve feedback. Zelfs in de situatie dat een student niet veel goed doet wordt er geen ‘kritiek’ geleverd. De leraar prijst dan de ‘goede’ prestaties en wijst slechts op mogelijke verbeterpunten. Zelden wordt er door een ‘goede’ leraar gezegd: “Dit doe je verkeerd, je moet het zó doen.” Krijg je geen feedback als student dan ga je ervan uit dat je alles goed doet.

In China is het zeer ongewoon voor een leraar om de student te prijzen voor zijn of haar goede prestaties omdat men ervan uit gaat dat het altijd wel beter kan. Het motiveren gebeurt door de student direct te wijzen op wat hij of zij niet goed doet. Geen ‘kritiek’ is in China een sterk signaal dat de prestaties heel slecht zijn. De leraar denkt: “Werk jij maar harder om vooruitgang te boeken voordat ik tijd en energie aan jou besteed.”

Ter illustratie van het voorgaande wil ik twee van mijn eigen ervaringen met jullie delen.

In de jaren voordat ik Chinese Geneeskunde ben gaan studeren en nog geen dieper begrip had van Yin en Yang beoefende ik fanatiek Taiji. Mijn Shifu (Taiji leraar) ging met de jaren mij steeds meer corrigeren en wijzen op zaken die ik niet goed deed. Terwijl hij dat deed dacht ik altijd: “Er zijn in de zaal veel andere leerlingen die het veel slechter doen dan ik, dus waarom altijd mij corrigeren?” Na mijn studie Chinese Geneeskunde begreep ik pas dat ik het eigenlijk heel goed deed in zijn ogen en dat hij mij juist daarom zoveel corrigeerde. De vele anderen die niet werden gecorrigeerd en dachten dat ze het goed deden, deden het juist niet goed…. 

Het tweede voorval vond een aantal jaren later plaats. Mijn Shifu had van zijn oom te horen gekregen dat hij, in tegenstelling tot Chinese leerlingen, Nederlandse leerlingen moest motiveren door ze regelmatig te prijzen. Dus die bewuste avond na anderhalf uur training richtte Shifu zich aan het eind van de les tot ons: “Shifu heel, heel blij! Jullie goed trainen en jullie veel, veel vooruitgaan.” Na dit grote compliment sloot hij af met: “Jullie nu ongeveer op 3%.” Ik heb na de les tegen mijn Shifu gezegd dat Nederlanders heel direct zijn, maar dat hij de directheid die hij ten toon spreidde in het vervolg beter achterwege kan laten.       

Dus samenvattend: krijg je ‘kritiek’ of ‘geen kritiek’ denk dan goed na, hanteert de leraar een Chinese of een Nederlandse onderwijsmethodiek? De context kan dus zeer bepalend zijn voor een positieve of negatieve gemoedstoestand.

Zàijiàn (tot ziens), Ki-Jan